Makam ve mevki sahibi kişilerin yolsuzluk yapmasının nedenleri, genellikle bireysel, kurumsal ve toplumsal faktörlerin bir araya gelmesiyle açıklanabilir. Bu durum, insan doğası, güç dengesi ve etik anlayışındaki zayıflıklarla ilgilidir. İşte bazı nedenler:

Güç ve Yetki ile Gelen Kontrolsüzlük:

Makam sahibi kişiler, genellikle geniş bir yetki ve kaynak yönetimi hakkına sahip olur. Bu durum, yeterli denetim mekanizmaları yoksa, kişiye yasaları ve kuralları kendi çıkarları doğrultusunda çiğneme cesareti verir. Lord Acton’un ünlü sözü olan “Güç yozlaştırır, mutlak güç mutlak şekilde yozlaştırır” sözüyle özetlemek mümkündür.

Etik ve Değerlerin Zayıflığı:

 Kanaatimce bazı kişilerde, makam sahibi olmanın getirdiği gücü kötüye kullanma eğilimi, etik değerlerin ve vicdani sorumluluğun yetersizliğiyle bağlantılıdır. Eğer bir kişi, doğru ve yanlış ayrımını güçlü bir şekilde benimsememişse, yolsuzluk yapmaya daha meyilli olabilir. Gözü doymayan, sorumluluk bilinciyle hareket etmeyen kişilere makam ve mevki emanet etmek insanlığa zulümdür.

Denetim Eksikliği:

Kurumsal denetim mekanizmalarının zayıf olduğu durumlarda, kişiler kendilerini dokunulmaz hissedebilir. Bağımsız bir yargının, güçlü bir medya denetiminin ve hesap verebilirlik mekanizmalarının eksik olduğu yerlerde yolsuzluk riski daha yüksektir. Dingo'nun ahırına dönüşmeden gerekli önlemler alınmalı, ihlaslı,samimi ve içten pazarlıklı olmayan ehil kişilere makamlar emanet edilmelidir.

Kişisel Çıkarlar ve Hırs:

Makamlara gelen bazı bireyler, bu konumları kamu yararı yerine kendi çıkarlarını artırma fırsatı olarak görür. Zenginlik, prestij veya statü kazanma hırsı, onları yasa dışı yollara yönlendirebilir. Kamu kurum ve kuruluşları babalarının bahçesi gibi algılayan kanun ve kaideleri hor kullanan hasbi değil,hesabı olan hırs esiri kişilere kesinlikle tolerans gösterilmemeli makam ve mevkiye getirilmemelidirler.

Toplumsal Tolerans:

Bazı toplumlarda yolsuzluk, yaygın ve neredeyse kabul edilmiş bir norm olarak algılanır. Bu durumda, bireyler yaptıkları usulsüzlüklerin hem toplum hem de sistem tarafından tolere edileceğini düşünerek bu davranışa yönelebilir. Toplumda güvenin Zedelenmesi ve Toplumun çöküşüne sebep olan bu tip kişiler genelde kendilerini dev aynasında görür, eksiklerini, hatalarını asla kabul etmezler. Herşeyin en iyisini bildiklerini, leb demeden leblebiyi anladıklarını zannederler. Kendilerini zeki sanırlar. Uhrevi duygulari iflas etmiştir. Kimseye bir fayda vermezler. Zakkum ağacına benzeyen kişileri baş köşeye oturtmak topluma karşı saygısızlık ve haksızlıktır.

Siyasi Baskılar ve Finansman İhtiyacı:

Özellikle siyasi pozisyonlarda, yolsuzluklar seçim kampanyalarını finanse etmek, partilere fon sağlamak veya gücü elde tutmak için yapılan usulsüzlükler zamanla sistemik bir soruna dönüşebilir. son derece.             

Yetersiz Cezalar:

Bazı ülkelerde, yolsuzluk yapanlara karşı uygulanan cezalar caydırıcı olmayabilir. Bu, benzer davranışların yayılmasına zemin hazırlayabilir.

Çözüm Yolları:

Şeffaflık ve hesap verebilirlik mekanizmalarının güçlendirilmesi

Bağımsız medya ve hukuk sisteminin desteklenmesi 

Etik değerlerin eğitim yoluyla bireylere aktarılması 

Güç dengesi ve denetim mekanizmalarının oluşturulması

Yolsuzluğun önlenmesi için bireysel ahlak kadar, toplumsal ve kurumsal yapıların da güçlendirilmesi gerekir. Bu, toplumların daha adil, eşitlikçi ve güvenilir bir sisteme sahip olmasını sağlar.